Mới như ngày hôm qua, bạn còn đang bế đứa con bé nhỏ trong tay, bỗng một ngày bạn giật mình phát hiện là đứa con bé bỏng mới học cấp một của mình đã bước vào giai đoạn dậy thì. Đây quả là một cú sốc không chỉ với bậc phụ huynh, mà còn là chính bản thân đứa trẻ.
Trên thực thế, trong xã hội hiện đại, do trẻ em ngày càng được cung cấp chất dinh dưỡng thừa mứa, thậm chí còn hấp thụ các chất độc có hại trong quá trình sản xuất thực phẩm, dẫn tới hệ luỵ là giai đoạn dậy thì ngày càng tới sớm hơn. Khi biết con mình đang dậy thì, hẳn là tất cả các bậc làm cha mẹ đều vô cùng lo lẳng và tự hỏi rằng không biết việc phát triển quá sớm có ảnh hưởng tới thể chất và tinh thần bé trong tương lai không. Bà viết dưới đây của chúng tôi xin cung cấp tới quý phụ huynh những kiến thức khái quát nhất về vấn đề này, để các bạn sớm tìm ra phương pháp giải quyết.
Thế nào là dậy thì sớm?
Do sự phát triển của kinh tế xã hội và sự tiếp cận sớm với các thông tin về sức khỏe, tình dục…; trên thực tế, ngày càng có nhiều trẻ em xuất hiện tình trạng dậy thì sớm.Dậy thì sớm được hiểu là khi các biểu hiện dậy thì; xuất hiện ở bé trai trước 10 tuổi và trước 8 tuổi với bé gái. Biểu hiện ở trẻ trai là tinh hoàn phát triển về kích thước; mọc lông mu, lông nách, bộ phận sinh dục tăng kích thước.
Biểu hiện ở trẻ gái là mọc lông mu sớm, vú phát triển; bộ phận sinh dục phát triển và xuất hiện kinh nguyệt sớm.Khi cha mẹ thấy những biểu hiện trên; thì thực tế, trẻ đã dậy thì sớm trước đó nhiều tháng, thậm chí cả năm. Ngoài những dấu hiệu đó; trẻ còn có những biểu hiện khác như rối loạn tâm tính, đau đầu…
Vì sao trẻ dậy thì sớm?
Trẻ dậy thì sớm có nguyên nhân từ thần kinh trung ương, u tuyến yên; có tính chất di truyền. Nghĩa là, gia đình có cha hay ông có tiền sử dậy thì sớm; trẻ cũng dậy thì sớm.Nguyên nhân dậy thì sớm còn có thể do các bệnh u tuyến thượng thận; u buồng trứng, dùng corticoid kéo dài… hoặc ở những trẻ được nhận làm con nuôi.
Ngoài ra, những nguyên nhân mắc phải gây ra dậy thì sớm như trẻ bị béo phì do chế độ ăn uống nhiều đạm mỡ; ăn phải thịt có nhiều chất kích thích; nhiễm một số chất như Bisphénol A – có trong nhựa làm núm vú hay bình nhựa đựng sữa cho trẻ em; chất Phthalates có trong hộp nhựa, chai nhựa, túi nhựa đựng thức ăn…
Oestrogen trong các loại thuốc, thực phẩm, chất dưỡng da có thể qua đường ruột, sữa hoặc da; đi vào hệ tuần hoàn hoặc toàn thân của trẻ gây nên những biểu hiện dậy thì sớm. Nếu không can thiệp, trẻ sẽ rơi vào tình trạng phát triển sớm; và dừng tăng trưởng với hậu quả sẽ lùn ở tuổi trưởng thành.
Dậy thì sớm ở trẻ ảnh hưởng thế nào?
Phát triển xương sớm
Lúc đầu đứa trẻ cao hơn các bạn cùng trang lứa, nhưng chiều cao lúc trưởng thành sẽ bị hạn chế. Đồng thời quá trình phát triển xương thời kỳ này nhanh hơn mức bình thường; dễ dẫn tới một số biểu hiện bất thường khác như đau mỏi cơ, xương,…
Ảnh hưởng đến tâm lý
Những thay đổi trên cơ thể của bé gái dậy thì sớm có thể làm bé thấy ngại ngùng, xấu hổ; vì cảm thấy khác biệt so với bạn bè, bị bạn bè trêu chọc. Điều này có thể khiến bé tự ti, trầm cảm và thậm chí để lại di chứng tâm lý cho đến khi trưởng thành. Để giúp con vượt qua giai đoạn khó khăn này; bố mẹ cần trò chuyện, giải thích cho bé hoặc thậm chí có thể cho bé gặp chuyên gia tư vấn tâm lý
Vấn đề hành vi
Sự phát triển tâm sinh lý quá sớm sẽ dẫn đến những ham muốn tình dục. Bé còn quá nhỏ, suy nghĩ chưa chín chắn nên dễ bị các đối tượng xấu lợi dụng. Hậu quả là mắc phải các bệnh lây truyền qua đường tình dục; hay mang thai khi tuổi đời còn quá nhỏ dẫn đến nạo, phá thai; để lại những sang chấn cả về thể chất lẫn tinh thần.
Nguy cơ mắc hội chứng buồng trứng đa nang
Chu kỳ kinh nguyệt sớm trước khi 9 tuổi ở bé gái có nguy cơ phát triển thành chứng rối loạn nội tiết tố; và gây hội chứng buồng trứng đa nang khi trưởng thành. Đây là một hội chứng vô cùng nguy hiểm ảnh hưởng tới sức khoẻ sinh sản của người phụ nữ trong tương lai
Làm gì để giúp trẻ bị dậy thì sớm?
Cha mẹ cần phát hiện sớm tình trạng dậy thì sớm ở trẻ để tìm nguyên nhân; can thiệp và trang bị kiến thức giáo dục giới tính cho trẻ. Hiện nay, tình trạng dậy thì sớm ở trẻ gái nhiều gấp 5 lần so với trẻ nam.Khi phát hiện trẻ dậy thì; cha mẹ cần đưa con đi khám để bác sĩ sẽ xem lại biểu đồ tăng trưởng của trẻ; và làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán các nguyên nhân có thể gây ra dậy thì sớm.
Các kỹ thuật chẩn đoán như chụp X-quang xương cổ tay, bàn tay, khuỷu tay;để chẩn đoán tuổi xương; đo nồng độ hormone trong máu và trong nước tiểu; chụp cộng hưởng từ để khảo sát tuyến yên; siêu âm tử cung và buồng trứng ở trẻ gái…
Khi chẩn đoán được nguyên nhân gây dậy thì sớm, bác sĩ sẽ có điều trị thích hợp. Chẳng hạn, dùng thuốc ức chế sự tiết ra GnRH quá sớm; để ức chế sự phát dục của noãn bào và sự tiết ra testosteron. Phương pháp này ức chế sự hoàn thiện quá sớm của xương; có tác dụng cải thiện chiều cao cơ thể do ức chế sự tăng trưởng hormone giới tính.Cha mẹ cũng cần nói cho trẻ hiểu chuyện gì sẽ xảy ra trong cơ thể trẻ; nên giải thích để trẻ yên tâm và dạy trẻ cách tự chăm sóc cơ thể, đặc biệt là bộ phận sinh dục.
Đặc biệt, phụ huynh nên đề ra một số tình huống khi trẻ có biểu hiện lo lắng; buồn phiền, bị bạn bè trêu chọc hay mệt mỏi khi có kinh nguyệt; để trẻ có sự chuẩn bị về tâm lý và tự tin xử lý các tình huống.Cần tránh cho trẻ bị sốc khi nhận ra sự khác biệt của mình với bạn bè cùng tuổi. Trong việc chăm sóc con cái; cha mẹ cần tránh những nguyên nhân gây ra dậy thì sớm nói trên.
Nguồn: Baocaosukrabi.com